تحلیل فقهی-حقوقی مالیت سلول‌های بنیادی و آثار آن بر قراردادهای درمانی: طراحی الگوی نظارتی چندسطحی
کلمات کلیدی:
سلول‌های بنیادی, مالیت, فقه پزشکی, حقوق درمانی, قراردادهای پزشکی, نظارت چندسطحیچکیده
این پژوهش به بررسی عمیق و چندبعدی مالیت سلول‌های بنیادی و آثار حقوقی آن بر قراردادهای درمانی می‌پردازد. مطالعه حاضر با رویکردی ترکیبی (کیفی-تحلیلی) و با استفاده از روش‌های فقهی، حقوقی و پزشکی، به تحلیل این مسئله پرداخته است. مسئله اصلی تحقیق، تعارض میان دیدگاه‌های فقهی درباره مالیت سلول‌ها با حقوق اساسی بیماران و الزامات حقوقی قراردادهای درمانی است.در بخش فقهی، با استناد به منابع معتبری مانند جواهرالکلام و تحریرالوسیله، و نیز نظرات مراجع تقلید معاصر مانند آیت‌الله مکارم شیرازی و آیت‌الله سیستانی، به بررسی ادله مالیت سلول‌های بنیادی پرداخته شده است. در بخش حقوقی، قوانین موضوعه ایران از جمله ماده 190 قانون مدنی و قانون مسئولیت مدنی، و نیز استانداردهای بین‌مللی مانند دستورالعمل‌های اتحادیه اروپا مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که: 1. از منظر فقهی، سلول‌های بنیادی در شرایط خاص دارای مالیت هستند.2. نظام حقوقی ایران در زمینه قراردادهای درمانی مرتبط با سلول‌های بنیادی دارای خلأها و ابهامات قابل توجهی است.3. نیاز مبرمی به ایجاد چارچوب نظارتی جامع در این حوزه احساس می‌شود.به عنوان راهکار، این تحقیق الگوی نظارتی سه‌سطحی در سطوح؛ 1-سطح فقهی (تعیین معیارهای شرعی)، 2- سطح حقوقی (تدوین قراردادهای استاندارد)، 3-سطح اجرایی (نظارت یکپارچه)پیشنهاد می‌شود. نوآوری این تحقیق در ارائه تحلیلی جامع از ابعاد مختلف موضوع و طراحی الگوی عملیاتی برای حل چالش‌های موجود است. یافته‌های این پژوهش می‌تواند مبنای مناسبی برای سیاست‌گذاری در حوزه پزشکی و حقوق سلامت باشد.
دانلودها
مراجع
Ahmadi, M. (2021). The monetary value of stem cells in Imamiyyah jurisprudence. Medical Jurisprudence, 12(3), 45-67.
Alison, M. R. (2002). An Introduction to Stem Cells. Wiley-Blackwell. https://doi.org/10.1002/path.1187
Bahrami Ahmadi, H. (2016). Civil liability in modern treatments. Judiciary Law Journal, 80(2), 189-210.
Ballen, K. K. (2013). Umbilical cord blood transplantation: the first 25 years and beyond. Blood, 122(4), 491-498. https://doi.org/10.1182/blood-2013-02-453175
European Medicines Agency. (2022). Guideline on human cell-based medicinal products. https://www.ema.europa.eu
Imam Khomeini, R. (2000). Tahrir al-Wasila (Vol. 2). Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini's Works.
ISCT. (2023). Standards for Stem Cell Research and Clinical Translation.
Katouzian, N. (2016). Specific contracts (Vol. 1). Ganj Danesh.
Lanza, R. (2016). Essentials of Stem Cell Biology. Academic Press.
Makarem Shirazi, N. (2007). Anwar al-Fiqhah (Vol. 3). Imam Ali ibn Abi Talib School.
MarketsandMarkets. (2023). Stem Cell Therapy Market by Type, Application, End User - Global Forecast to 2027.
Najafi, M. H. (1984). Jawahir al-Kalam (Vol. 22). Dar Ihya al-Turath al-Arabi.
Safaei, S. H., & Ghasemzadeh, M. (2019). Law of medical contracts. SAMT.
Shams, A. (2018). Civil procedure (Vol. 3). Darak.
Takahashi, K., & Yamanaka, S. (2006). Induction of pluripotent stem cells from mouse embryonic and adult fibroblast cultures by defined factors. Cell, 126(4), 663-676. https://doi.org/10.1016/j.cell.2006.07.024
Trounson, A., & McDonald, C. (2015). Stem Cell Therapies: Opportunities for Ensuring the Quality and Safety of Clinical Offerings. Springer.
Weissman, I. L. (2000). Stem cells: units of development, units of regeneration, and units in evolution. Cell, 100(1), 157-168. https://doi.org/10.1016/S0092-8674(00)81692-X
WMA. (2013). Declaration of Helsinki: Ethical Principles for Medical Research Involving Human Subjects.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 Zahra Emadi, Mohammad Baqer Amerinia, Ali Pourjavaheri (Author)
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
